Chuyện ở xứ lừa: lợn, chó và cừu
Ngày nảy ngày nay, ở xứ lừa nọ, có một xã hội nơi ba loài sống với nhau chan hòa, đối xử với nhau như .. động vật...
Rân ka nhạc cổ số 87
Những ngày hè đỏ lửa 1976 tại Anh quốc, cái nắng hè chẳng thấm thía gì so với những cái đầu đang bốc hỏa khi có biết bao vấn đề cuộc sống đương đại cần giải quyết. Nền kinh tế lâm vào khủng hoảng, lạm phát phi mã và các liên đoàn lao động chây ì bất lực bởi tình trạng thất nghiệp gia tăng. Bức tranh xã hội tối tăm một màu đó đã được Roger Waters phác họa vô cùng sinh động qua album Animals. Ở đó, xã hội ba tầng lớp hiển hiện trâng tráo, thách thức dư luận; đậm tiếng cười mỉa mai mà cũng cay nghiệt ứa nước mắt.
If you didn’t care what happened to me,
And I didn’t care for you
We would zig zag our way through the boredom and pain,
Occasionally glancing up through the rain,
Wondering which of the buggers to blame
And watching for pigs on the wing.
Xã hội đương đại hiển hiện trước mắt người nghe qua những lời dụ dỗ đầu tiên thật ngon ngọt như âm thanh acoustic. Một xã hội rối ren đầy ắp thăng trầm, zig zag của chán trường và buồn đau; nơi con người ta chỉ chăm chăm chỉ trích, thóa mạ lẫn nhau. Animals mở đầu như vậy, một bàn tay đang chìa ra kết nối những con người lạc lõng; kéo chúng ta lại gần nhau, để cùng nhau trải nghiệm, suy xét xã hội đầy rẫy những nghịch lý này. Câu chuyện bắt đầu..
Loài vật đầu tiên trong xứ lừa xuất hiện. Chúng ngoe nguẩy vẫy đuôi và chăm chú lắng nghe những lời giáo huấn:
You’ve gotta be crazy, you gotta have a real need...
And then moving in silently, down wind and out of sight,
You gotta strike when the moment is right without thinking...
Chó là loài vật luôn được ngợi ca bởi lòng trung thành, đôi khi đến mù quáng. Chúng dần biến thành một đội quân tay sai của móng vuốt và tốc độ; nhưng đáng sợ nhất ở chúng là sự điên cuồng bất chấp đúng sai, phải trái. "Cắn đi, đến lúc cần hãy cứ cắn, đừng nghĩ gì cả..."
Loài thứ hai xuất hiện với vẻ ngoài bệ vệ, ngu độn và đầy thỏa mãn: những con lợn
Big man, pig man, ha ha charade you are...
Người ta nhìn chúng chăm chú đào bới tìm thức ăn; "keep on digging". Người ta chế nhạo sự ngu độn của chúng như loài người vẫn chửi "đồ ngu như lợn". Nhưng trên tất cả vẻ ngoài lố bịch đó, những con lợn mới thực sự là kẻ hưởng lợi từ sự rối ren của xã hội này. Chúng xây dựng một đội quân trung thành tuyệt đối kiếm mồi và bảo vệ chúng, những con chó tay sai. Chúng không ngừng lục lọi tìm thức ăn để thỏa mãi cái dạ dày không đáy của mình.
Đàn lợn ục ịch kia có hạnh phúc với đống thức ăn ngổn ngang đó hay không; có thực chúng đang cười sảng khoái, hay khóc ròng bên trong? Chẳng ai biết được điều đó. Vì lẽ đơn giản, lợn quá thông minh và thâm hiểm, chúng chẳng để lộ cho ta bất kỳ điều gì. Ta cứ việc cười nhạo vẻ ngoài ngu độn ấy; nhưng đâu có biết rằng, chúng ta, những kẻ đáng thương này chưa đủ tầm để lọt vào tầm quan tâm của đàn lợn đang bay cao trên đôi cánh kia. Thằng người nhỏ bé chỉ biết ngước nhìn...
Loài vật cuối cùng ở trong xứ, ngoan hiền và dễ dụ nhất và bầy cừu trắng. Vui vẻ tận hưởng sự bao bọc bởi đàn chó, và ngoan ngoãn vâng lời, chẳng buồn thắc mắc với ông lợn ủn ỉn. Đàn cừu sinh ra và lớn lên được thừa hưởng nền giáo dục kiểu lò gạch. Cho dù thời thế đổi thay, bấn loạn, nhưng cừu ta chỉ biết ngoan ngoãn vâng lời lợn dạy:
Have you heard the news?
The dogs are dead!
You better stay home
And do as you're told.
Get out of the road if you want to grow old.
"Ở nhà ngoan và làm những điều tao đã bảo nhe cừu". Cuộc sống thanh bình như như thế đến khi chỉ còn lại đống xương mục tàn. Và chỉ biết rằng, cho đến cuối đời, cừu luôn vâng lời lợn, lợn ạ.
Qua lăng kính nhân cách hóa chỉ với ba loài vật, Animals của Pink Floyd đã phác họa một cách rất chân thật về xã hội đương đại, nơi mà đầy rẫy sự rối ren, trắng đen đánh tráo. Tính cách của ba loài trong xứ lừa ấy cũng đủ diễn đạt tất cả loài người chúng ta, một loài động vật cũng mang tính bầy đàn rõ rệt như bao loài khác. Và một xã hội Anh quốc trong khủng hoảng niềm tin, phảng phất nét rối ren của nước Việt hiện tại.
Các bạn hay tôi, những kẻ được ăn được học, bằng cấp tận răng, đều đang tưởng rằng mình là kẻ ngồi mâm trên, phán xét và định đoạt tương lai của kẻ khác. Vậy nhưng ta đã nhầm. Chúng ta chưa đến nỗi nằm trong đàn cừu non vô tư lự, be be ngon lành gặm cỏ bất chấp đổi thay; Nhưng xác thực nhất, có lẽ chúng ta đang rơi vào thòng lọng của 2 ông lợn và dần chuyển mình thành những con chó; những kẻ tay sai thiếu suy xét một cách khách quan, chỉ biết chăm chăm cuốn theo cách hành xử của bầy đàn.
Các bạn và tôi, đôi khi ta hãy bỏ hết những gì được nghe từ lớp người đi trước; hãy gác lại sự rối ren của lịch sử đã qua. Đừng cuốn mình theo vòng quay của những bầy đàn đang giành giật, gặm nhấm từng khúc xương quá khứ. Chỉ đơn giản là, hãy cố suy nghĩ khác đi, vượt lên trên tất cả; có như vậy, chúng ta mới cùng nhìn về một hướng.
You know that I care what happens to you,
And I know that you care for me.
So I don't feel alone,
Or the weight of the stone,
Now that I've found somewhere safe
To bury my bone.
And any fool knows a dog needs a home,
A shelter from pigs on the wing.
"Tôi quan tâm tới anh; Và anh quan tâm đến tôi. Chúng ta sẽ chẳng thấy cô đơn nữa". Chỉ khi chúng ta thực sự hiểu nhau, cùng đặt sự tồn vong của dân tộc lên trên nhất, đất nước này mới thực sự thống nhất.
P.S. Hôm nay là kỉ niệm 8 năm kể từ ngày The soul of Rock viết bài đầu tiên. Cảm ơn các độc giả của tớ trong suốt 8 năm qua đã đọc những dòng nhảm nhí này. Hy vọng các bạn thích những album tớ giới thiệu. Chào và chưa hẹn ngày tái ngộ.
Cảm ơn anh về những bài biết và album đỉnh. Ủng hộ hết mình
ReplyDeleteBài viết hay quá :D rất bổ ích, càng tìm hiểu càng thích sự triết lý và công phu của PF, ngày càng yêu họ
ReplyDeleteHay quá à
ReplyDeletesâu sắc :)
ReplyDeletethanks các bạn
ReplyDeleteChâm biếm vl :D
ReplyDeletenghe như 1 dị bản của animal farm nhỉ
ReplyDelete